*ตะเภา*

น. ชื่อเรือเดินทะเลชนิดหนึ่งแบบจีน ใช้แล่นด้วยใบ, สะเภา หรือ สำเภา ก็เรียก

เรียกลมชนิดหนึ่งพัดมาจากทิศใต้ไปทางทิศเหนือในกลางฤดูร้อน ว่า ลมตะเภา.

น. ทำนองเดียวกัน, ลักษณะเดียวกัน.

น. ชื่อไก่ชนิดเดียวกับไก่บ้าน ลำตัวอ้วนป้อม เหนียงสั้นและกลม มีขนมากทั้งขนแข็งและขนอุยหลายสี ส่วนใหญ่มีขนที่แข้ง มีหางสั้นและแผ่กว้างที่ฐาน ในอดีตเป็นไก่ที่บรรทุกมากับเรือสำเภาหรือเรือตะเภาจากประเทศจีน จึงเรียกว่า ไก่ตะเภา.

น. ชื่อหนูชนิด Cavia porcellus (Linn.) ในวงศ์ Caviidae ลำตัวอ้วนป้อม ขนปุย หางสั้น มีหลายสี เช่น ขาว นํ้าตาล ดำ มีถิ่นกำเนิดในประเทศเปรู มักใช้ในการทดลองทางการแพทย์.

ดู สร้อยนกเขา (๒).

น. เรียกอ้อยพันธุ์ที่ลำโต ปล้องสั้น สีขาว เปราะ ว่า อ้อยตะเภา, อ้อยสำลี ก็เรียก.

ชื่อหมากพันธุ์ต้นเตี้ย.

น. ชื่อขันชนิดหนึ่ง มีขนาดใหญ่ ปากกว้างประมาณ ๒ คืบ.

น. ลมชนิดหนึ่งพัดมาจากทิศใต้ไปทางทิศเหนือในกลางฤดูร้อน.

ดู ตะเภา ๓.

น. คำเปรียบคนที่ถูกใช้ในการทดลองทางวิทยาศาสตร์เป็นต้น.

แสดงกิริยาท่าทางด้วยความรู้สึกรุนแรง เช่น เมื่อนั้น โฉมนางตะเภาทองผ่องใส ทั้งนางตะเภาแก้วแววไว ครั้นได้ข่าวผัวตัวเป็นเกลียว จึงว่าดูเอาหรือเจ้าไกร ว่าจะไปหาครูสักประเดี๋ยว มิรู้ช่างโป้ปดลดเลี้ยว ไปเที่ยวเกี้ยวชู้แล้วพามา (ไกรทอง).

น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิด Talpa micrura Hodgson ในวงศ์ Talpidae รูปร่างคล้ายหนูตะเภา ลำตัวอ้วนป้อม หัวเล็ก ตาเล็กมาก จมูกแหลม ขนอ่อนนุ่ม เล็บตีนหน้ายาวใหญ่เห็นได้ชัด ขุดรูเป็นที่อยู่อาศัย กินพืช, ติ่ง ก็เรียก.

น. เรียกไก่อูไก่ตะเภาตัวผู้ขนาดใหญ่ หรือเอี่ยวพญาของไพ่ตองไทย ว่า อ้ายโต้ง.

(ทะ-) ว. ดี, สำคัญ, ต้องการ, เช่น ของทยาของเจ้าตะเภาทอง (ไกรทอง), กูจะให้ขนมเข่งของทยา กินอร่อยหนักหนาประสาจน (สังข์ทอง).

น. ลมที่พัดจากทิศเหนือไปทิศใต้ตอนต้นฤดูหนาว, ลมเล่นว่าวเดี๋ยวนี้คือลมตะเภา ซึ่งพัดจากทิศใต้ไปทิศเหนือในกลางฤดูร้อน.

น. เรียกลมที่พัดจากทิศเหนือไปทิศใต้ในตอนต้นฤดูหนาว ว่า ลมว่าว, ลมเล่นว่าวเดี๋ยวนี้คือลมตะเภาซึ่งพัดจากทิศใต้ไปทิศเหนือในกลางฤดูร้อน.

ชื่อปลาทะเลในสกุล Diagramma และ Plectorhynchus วงศ์ Haemulidae โดยเฉพาะชนิดที่มีจุดสีเข้มกระจายหรือเรียงเป็นแถวอยู่ข้างตัว หรือบนหัวและครีบ ที่พบทั่วไป คือ ชนิด D. pictum (Thunberg) ที่ขณะเป็นปลาขนาดเล็กจะมีแถบกว้างสีดำหรือม่วงดำพาดตามยาวตลอดลำตัวและครีบรวม ๓-๔ แถบ ขณะโตขึ้นแถบเหล่านี้จะแตกออกกลายเป็นจุดใหญ่และเล็กลงตามลำดับ ปลาที่มีขนาดโตมีสีเทาและจุดเหล่านี้จะเล็กลงอีกจนอาจจางหายไปจากบริเวณหัวและท้องคงปรากฏอยู่เฉพาะบริเวณหลัง ครีบหลัง และครีบหางเท่านั้นขนาดยาวได้ถึง ๘๐ เซนติเมตร, สร้อยปากหมู ข้างตะเภา หรือ ตะเภา ก็เรียก.

น. เรือสำเภา, ตะเภา ก็เรียก.

อ้อยสำลี. [ ดู ตะเภา ๕ (๑) ].