| เทพประนม | น. ชื่อภาพเทวดาครึ่งตัวประนมมือ, เทพนม ก็ว่า. |
| ประนม | ก. ยกกระพุ่มมือ, ยกมือขึ้นกระพุ่ม. |
| ประนมมือ | ก. กระพุ่มมือ, พนมมือ ก็ว่า. |
| กรกช | (กอระกด) น. “ดอกบัวคือมือ” คือ กระพุ่มมือ เช่น ธก็ยอกรกชประนม (ลอ). |
| กรรพุม, กรรพุ่ม | (กัน-) น. มือที่ประนม เช่น ถวายกรกรรพุม (ม. คำหลวง ทศพร) |
| กราบ ๒ | (กฺราบ) ก. แสดงความเคารพด้วยวิธีนั่งประนมมือขึ้นเสมอหน้าผาก แล้วน้อมศีรษะลงจดพื้น, ถ้าหมอบแล้วน้อมศีรษะลงจดมือที่ประนมอยู่กับพื้น เรียกว่า หมอบกราบ, ประนมมือเสมอหน้าผาก แล้วน้อมศีรษะลงจดมือที่วางอยู่ ณ ที่ใดที่หนึ่ง ก็อนุโลมถือว่าเป็นกราบ เช่น กราบลงบนตัก, เรียกกราบโดยให้อวัยวะทั้ง ๕ คือ เข่าทั้ง ๒ มือทั้ง ๒ และหน้าผาก จดลงกับพื้นว่า กราบโดยเบญจางคประดิษฐ์ เป็นอาการแสดงความเคารพอย่างสูงสุด, โดยปริยายใช้เป็นคำแสดงอาการเคารพเหมือนอย่างกราบ เช่น กราบทูล กราบเรียน. |
| กัลพุม | (กันพุม) น. กรรพุม, มือที่ประนม, เช่น ถวายกรกัลพุมบันสารโกสุม ศิโรจม์ (ม. คำหลวง ฉกษัตริย์) |
| ชุลี | ก. ประนมมือ, ไหว้, เช่น ชุลีลาลงเรือเหลืออาลัย (นิ. ภูเขาทอง). |
| ซ้องหัตถ์ | ก. ประนมมือ. |
| ได | น. มือ เช่น ยอไดพยงภักตรผม ประนมนักขชุลีการ (ม. คำหลวง ฉกษัตริย์). |
| ถวายข้าวพระ | ก. ทำพิธีอย่างหนึ่ง เมื่อนำสำรับคาวหวานไปถวายพระพุทธรูปโดยยกมือประนม กล่าวคำว่า อุกาส สูปพฺยฺชนสมฺปนฺนํ สาลีนํ โภชนํ สอุทกํ วรํ พุทฺธสฺส ปูเชมิ. |
| เทพชุมนุม | ชื่อภาพเขียนรูปเทวดานั่งประนมมือเรียงกันเป็นแถวลำดับกันขึ้นไป ๓ ชั้นถึง ๕ ชั้น เป็นต้น ตามฝาผนังด้านข้างในพระอุโบสถหรือหอพระ. |
| เทพนม | (เทบพะนม) น. ชื่อภาพเทวดาครึ่งตัวประนมมือ, เทพประนม ก็ว่า |
| นางแต่งตัวสะ | น. หญิงสาววัยรุ่นแต่งตัวใส่เกี้ยว นุ่งผ้าลายพื้นเขียว ห่มผ้าแพรพื้นแดง เดินประนมมือตามกระบวนแห่เต็มยศขนาบพระราชยานในพระราชพิธีโสกันต์, นางสะ หรือ สาวสะ ก็เรียก. |
| นางสะ | น. หญิงสาววัยรุ่นแต่งตัวใส่เกี้ยว นุ่งผ้าลายพื้นเขียว ห่มผ้าแพรพื้นแดง เดินประนมมือตามกระบวนแห่เต็มยศขนาบพระราชยานในพระราชพิธีโสกันต์, นางแต่งตัวสะ หรือ สาวสะ ก็เรียก. |
| พนมมือ | ก. กระพุ่มมือ, ประนมมือ ก็ว่า. |
| ลาข้าวพระ | ก. ทำพิธีอย่างหนึ่งเมื่อถอนสำรับพระพุทธ โดยยกมือประนมกล่าวคำว่า เสสํ มงฺคลํ ยาจามิ แล้วยกสำรับออกมา. |
| สาวสะ | น. หญิงสาววัยรุ่นแต่งตัวใส่เกี้ยว นุ่งผ้าลายพื้นเขียว ห่มผ้าแพรพื้นแดง เดินประนมมือตามกระบวนแห่เต็มยศขนาบพระราชยานในพระราชพิธีโสกันต์, นางแต่งตัวสะ หรือ นางสะ ก็เรียก, โดยปริยายหมายถึงสาวรุ่น. |
| หมอบกราบ | ก. หมอบแล้วน้อมศีรษะลงจดมือที่ประนมอยู่กับพื้น. |
| ไหว้ | ก. ทำความเคารพโดยยกมือขึ้นประนม, ถ้าเป็นผู้น้อยไหว้ผู้ใหญ่หรือผู้ทรงศีลต้องก้มศีรษะลงแต่พองาม. |
| อัญชลี | น. การประนมมือ, การไหว้, บางทีใช้เป็น อัญชุลี หรือ ใช้ละว่า ชุลี ก็มี. |