| ใบลา | น. เอกสารแสดงความจำนงขอลางาน. |
| ปุดใบลาย | <i>ดู ข่าแดง</i>. |
| กระไดแก้ว | น. ชั้นสำหรับวางพาดสิ่งของเช่นใบลานหรืออาวุธเป็นต้น. |
| กระโลง | น. เครื่องสานด้วยใบลานชนิดหนึ่ง ใช้อย่างกระสอบ สำหรับใส่ข้าวเปลือกหรือข้าวสาร. |
| กะโล่ | ชื่อหมวกกันแดดชนิดหนึ่ง ทรงคลุ่ม มีปีกแข็งโดยรอบ โครงทำด้วยไม้ฉำฉาหรือไม้ก๊อกเป็นต้นแล้วหุ้มผ้า หรือทำด้วยใบลาน เรียกว่า หมวกกะโล่. |
| กับ ๔ | ลักษณนามเรียกใบลานประมาณ ๘๐๐ ใบ ซึ่งจัดเข้าแบบสำหรับไว้จารหนังสือ. |
| กากะเยีย | น. เครื่องสำหรับวางหนังสือใบลาน ทำด้วยไม้๘ อันร้อยเชือกไขว้กัน. |
| เกษียน | (กะเสียน) น. ข้อความที่เขียนแทรกไว้เช่นในใบลาน, ข้อความที่เขียนไว้บนหัวกระดาษคำสั่ง หรือหนังสือราชการ เรียกว่า หัวเกษียน. |
| ขนอบ ๒ | (ขะหฺนอบ) น. ไม้ ๒ อันประกับเป็นขอบหรือกรอบของสิ่งของเพื่อให้แน่น เช่น ไม้ขนอบใบลาน. |
| ข่าแดง | น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด <i> Etlingera metriocheilos</i> (Griff.) R.M. Sm. ในวงศ์ Zingiberaceae ดอกสีแดง ออกเป็นช่อสั้น ๆ ใกล้พื้นดิน กินได้, ปุดใบลาย ก็เรียก. |
| ควง | เครื่องมือสำหรับอัดใบลานเป็นต้นให้แน่น |
| งอบ | น. เครื่องสวมหัวสำหรับกันแดดและฝน สานด้วยตอกไม้ไผ่ กรุด้านนอกด้วยใบลาน รูปคล้ายกระจาดควํ่า มีรังสำหรับสวม. |
| จาร ๑ | (จาน) ก. ใช้เหล็กแหลมเขียนลงบนใบลานหรือศิลาเป็นต้นให้เป็นตัวหนังสือ เช่น จึงจารจารึกอันนี้ไว้อีกโสด (ศิลาจารึกเขาสุมนกูฏ) (จารึกสมัยสุโขทัย). |
| จาร ๑ | (จาน) น. เรียกเหล็กแหลมสำหรับเขียนลงบนใบลานหรือศิลาเป็นต้น ว่า เหล็กจาร. |
| ตะกรุด | (-กฺรุด) น. เครื่องรางอย่างหนึ่ง ทำด้วยโลหะหรือใบลานเป็นต้น โดยปรกติลงคาถาอาคมแล้วม้วนเป็นรูปกลมยาวและกลวง, กะตรุด กะตุด หรือ กระตรุด ก็ว่า. |
| ตุ๊ยตุ่ย, ตุ๋ยตุ่ย | น. ชื่อว่าวชนิดหนึ่ง คล้ายว่าวจุฬา แต่หัวไม่ยาว มีไม้ยื่นออกไปสำหรับผูกคันธนู เมื่อถูกลมพัด ใบธนูที่ทำด้วยใบลานจะพลิกหมุนกลับไปมาทำให้เกิดเสียงดังตุ๊ยตุ่ยคล้ายเสียงเพลง นิยมเอาว่าวขึ้นในเวลาเย็น แล้วเอาเชือกผูกไว้ตามต้นไม้เป็นต้นเพื่อฟังเสียงในเวลากลางคืน. |
| ท้องลาน | น. หน้าใบลาน. |
| ท้องลาน | ว. มีรูปแบน ๆ เหมือนหน้าใบลาน อย่างรูปคันกระสุนด้านในที่เหลาแบน ๆ. |
| ธรรมเจดีย์ | น. คัมภีร์ที่จารึกพระธรรม เช่น พระไตรปิฎก, เจดีย์ที่บรรจุพระธรรมที่มักจารลงบนใบลาน. |
| ผูก | น. ลักษณนามเรียกหนังสือใบลานที่ร้อยหูไว้มัดหนึ่ง ๆ ว่า คัมภีร์เทศนาผูกหนึ่ง. |
| ไม้ประกับคัมภีร์ | น. ไม้แผ่นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้างยาวเท่าใบลาน ริมลอกบัว ข้างหน้ามักเขียนลายปิดทองรดน้ำหรือประดับมุก ชุดหนึ่งมี ๒ แผ่น สำหรับประกับด้านหน้าด้านหลังคัมภีร์ใบลาน. |
| ยับยั้ง | ก. หยุดไว้, รั้งรอไว้, เช่น ยับยั้งใบลาไว้ |
| รางบรรทัด | น. เครื่องตีเส้นบรรทัดบนใบลาน. |
| ลาน ๒ | ว. สีเหลืองนวลอย่างใบลาน เรียกว่า สีลาน. |
| สนับมือ | น. เครื่องรองใบลานเพื่อจารหนังสือได้ถนัด |
| สาน | ก. อาการที่ใช้เส้นตอกทำด้วยไม้ไผ่ หวาย กก ใบลาน เป็นต้น ขัดกันให้เป็นผืนเช่นเสื่อ หรือทำขึ้นเป็นวัตถุมีรูปร่างต่าง ๆ เช่นกระบุง กระจาด. |
| หมวกกะโล่ | น. หมวกกันแดดชนิดหนึ่ง ทรงคลุ่ม มีปีกแข็งโดยรอบ โครงทำด้วยไม้ฉำฉาหรือไม้ก๊อกเป็นต้นแล้วหุ้มผ้า หรือทำด้วยใบลาน. |
| หลาบ ๒ | น. แผ่นโลหะที่ทำเป็นแผ่นคล้ายใบลาน ใช้ในการจารึก เช่น หลาบเงิน คือ หิรัญบัฏ หลาบคำ คือ สุพรรณบัฏ. |
| หีบพระมาลัย | น. หีบใส่คัมภีร์พระมาลัยซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าคัมภีร์ใบลาน. |
| หูชอง | น. เชือกใบลานสำหรับมัดลานหนังสือ. |
| หูเสือ | ชื่อกล้วยไม้ดินชนิด <i>Anoectochilus regalis</i> Blume ในวงศ์ Orchidaceae ใบลาย ดอกสีขาว. |
| เหล็กจาร | น. เหล็กแหลมสำหรับเขียนลงบนใบลานหรือศิลาเป็นต้น. |
| อังกา | น. ตัวอักษรที่จารไว้หัวลานสำหรับบอกจำนวนใบลานที่จารแล้ว ๑๒ ตัวเป็น ๑ อังกา และ ๒ อังกา เป็น ๑ ผูก. |
| อัด ๑ | ก. ดันลมเข้าไป เช่น อัดลูกโป่ง, ยัดให้แน่น เช่น อัดดินปืน, ประกับให้แน่น เช่น อัดพื้นให้ชิด, ทำให้แน่น เช่น อัดกันอยู่ในรถ, บีบ เช่น อัดใบลาน |
